Het belang van verwondering in het onderwijs - Lumion College

Enerzijds lijkt verwondering vanzelfsprekend samen te gaan met leerprocessen, met intrinsieke motivatie om te leren, en met ontdekken en uitvinden. Anderzijds lijkt onderwijs soms een vijand van verwondering te zijn en lijkt verwondering op haar beurt anti-educatief te zijn. Om deze paradox op te lossen helpt het om beter te bekijken wat verwondering eigenlijk is. Daarbij is het allereerst nuttig om een onderscheid te maken tussen onderzoekende verwondering en diepe (of contemplatieve) verwondering, en om beide te onderscheiden van nieuwsgierigheid. Daarnaast biedt een vergelijking tussen diepe verwondering en de liefde inzicht in het educatieve belang van verwondering. We zullen zien dat verwondering van belang is in het onderwijs omdat het de interesse van kinderen in de wereld wekt en levend houdt, omdat het aanzet tot vragen stellen en op onderzoek uitgaan, maar ook omdat het ons met de grenzen van wat we (kunnen) weten en begrijpen confronteert. Verder creëert verwondering ruimte voor nieuwe mogelijkheden – nieuwe manieren om over dingen na te denken, nieuwe manieren om dingen te doen – en stimuleert het de verbeeldingskracht die hiervoor nodig is. Reden genoeg dus om verwondering een centrale plek te geven in het onderwijs. Maar er is niet maar één manier om dat te doen. Ik sluit mijn verhaal af met een aantal ‘plaatjes’ van ‘verwonderwijs’, onderwijs dat geïnspireerd wordt door verwondering en (mede daardoor) verwondering wekt.

 

Opzet:

De paradoxale relatie tussen verwondering en onderwijs
Wat is verwondering?
Het belang van verwondering voor het onderwijs (1)
Verwondering en liefde
Het belang van verwondering voor het onderwijs (2)
Enkele vormen van ‘verwonderwijs’